Bebeğin Anne Karnında Gelişimi Ve Doğum Şekli

Hamile kalmadan önce eğer mümkünse mutlaka muayene olup USG ve gerekli kan tahlillerinizi yaptırın. Muayene ve tahliller de herhangi bir sorun varsa gebelik öncesi tedavisi yapılabilir. Örneğin myom, kist, enfeksiyon, kansızlık, tiroid, kalp ve şeker hastalıkları gibi sorunların tespiti halinde tedavisi planlanır. Gebelik bir süre ertelenebilinir. Ve daha sağlıklı bir gebelik için hazırlık yapılır. Toksoplazma rubella gibi gebelikte bebeğe zarar veren hastalıkların testlerinin yapılmasında fayda vardır. Eğer yapılmamış aşılar varsa tamamlanır.
Bebek istiyorsanız veya hamileyseniz yaşam tarzınızı yeniden planlamanız gerekiyor. Özellikle beslenmenize dikkat etmelisiniz. Tatlı karbonhidratlı hamur işi gıdaları ve gazlı içeçekleri tamamıyla bırakın. Aşırı tuzlu yağlı yemekler yemeyin. Yemeklerinizde zeytinyağı ve tereyağı kullanın. Et ve sebze ağırlıklı beslenin. Bol su için. Günlük 2-3 litre sıvı almaya özen gösterin. Hormonlu sebze tavuk ve balık ayrıca katkı maddeli gıdaları kesinlikle tüketmeyin. GDO’lu gıdalar özelikle soya fasülyesi mısır ve mısır yağı pirinç ve ithal buğdayların GDO içerediği biliniyor. Bu ürünleri satın alınırken dikkatli olunmalıdır. Özellikle gece yatarken mümkünse akşam 7’den sonra yemek yemeyin, meyve ve çerezi gündüz saatlerinde tüketin. Gebelik süresince toplam 9-11 kg alın daha fazla kilo alımı bebek ve anne sağlığını olumsuz etkiler. Beslenmenizi et süt yumurta taze sebze ayrıca kavrulmamız fındık, ceviz, bedem vb gibi gıdalarla aşırıya kaçmadan yapabilirsiniz.
Gebelik sırasında zaralı olduğu bilinen sigara ve saç boyası gibi toksik maddelerden uzak durun. Hamileyseniz veye bebek düşünüyorsanız çiğ etle yapılmış çiğ köfte veya benzeri yemekler yemeyin. Bu yemeklerden bulaşabilen Toxoplazma ve diğer parazitler size bebeğe zarar verebilir. Bebekte folik asit eksikliğinde oluşabilecek sakatlıkları önlemek için gebelikte veya öncesinde folik asik içeren vitamin haplarını kullanmak gereklidir. Ayrıca Omega 3 kullanımı da önerilmektedir. Yine de bu konuda doktorunuzun tavsiyelerine uyulması faydalıdır.

Gebelik süresince yapılan tahliller ve zamanı

Belli aralıklarla tansiyon ve kilo takibi kan ve idrar tetkikleri yapılması gerekir. Ayrıca 12. haftada ikili test, 17. haftada üçlü ve dörtlü tarama testlerini eğer anne isterse yaptırabilir. 22-26. haftalarda şeker yükleme testi yaptırılması uygun olur. Mutlaka 22-24 haftalar arasında bebeğin tüm organlarının incelendiği ayrıntılı usg ve fetal kalp incelemesi yapılması gereklidir. Daha sonraki dönemde doktorunuz uygun gördüğünde kan ve idrar tahlilleri yapılabilir. Hamile olduğunuzu öğrenir öğrenmez aile hekiminize gidin ve kaydınızı yaptırın. Ve bizimle iletişim halinde gebeliğin takibinin yapılmasında yardımcı olacaktır.

1. Ay
Bu ay bitmeden yani adet geçikmesi olmadan hamile olduğunuzu anlayamayabilirsiz. Aslında en önemli olaylar siz fark etmeden gerçekleşmeye başlamıştır. Yumurta ve sperm yeni bir canlı oluşturmak için birlemiş, oluşan hızla çoğalan hücre topluğu yerleşeceği ve büyüyeceği anne rahmine kadar ulaşmıştır. Bazı anneler bunu ağız tadının değişmesi, sık idrara çıkma, göğüslerde gergilik, huy ve davranış değişikliği gibi belirtilerle hissedebilir. Çoğu zaman hiç farketmeyebilir. İlk belirti adet geçikmesi olan hastalar durumu ya doktora giderek veya eczaneden alınarak yapılan testlerle öğrenirler. Bu dönemde ilaç kullanmış veya röntgen filmi çektirmişseniz bunu doktoruzla paylaşın. Böyle bir durumda hastalar haklı olarak tedirgin olurlar. Bu dönem hep ya da hiç dönemidir. Kullanılan ilaç veya dış etkiler ya oluşan bebeğe tamamıyla zarar verir ve gebeliğin gelişimi durur yada hiçbir şey olmadan gebelik devam eder. Bebekte herhangi bir sakatlık oluşmaz.
Bebeğin bu aylık gelişimi: Kadınların genelde her adetinin yaklaşık 9 ila 16. günleri arasında ovulasyon (yani yumartlıktan yumurta atılılması) olur. Sağlıklı ve düzenli cinsel hayatları olan çiftlerde bu dönende rahim içersinde canlı hareketli sperm (erkek üreme hücresi) hazır bulunmaktadır. Yumurta tuba uclarındaki yakalayıcılar tarafından tutularak tuba kanalına alınır ve rahin içine doğru itilir. Tam bu esnada spermle karşılaşır. Yumurta zarını delmeyi başarabilen en sağlıklı sperm yumurtayı döllemeyi başarır. Yumurta ve sperme ait kromazomlar ( 23’er tane vardır) birbirine karışır ve canlılık başlar. Buna zigot adı verilir. Tek bir hüçre olarak başlayan yaşam neredeyse dünyadaki canlıların tüm evrimini geçirerek bir insan olarak tamamlanır. Bu tek hüçre önce ikiye sonra dörde sekize ve binlerce hücreye bölünür. Buna morula evresi denir. Bir haftanın sonunda bu hüçre topluluğunu ortasında boşluk oluşmaya başlar. Oluşan hüçrelerin bir kısmı bebeğe ait organların gelişimi için farklılaşırken, diğer bir kısmı ise bebeğin beslenmesi için gereken plasenta olarak bilinen organın gelişimi için farklılaşır. İşte tam bu dönem bebeğin anne rahmine yerleşme dönemidir. Bu dönemde yerleşme kanaması denen hafif kanamalar olabilir. Bebek anne rahminin en uygun yerine yerleşir ve artık anne kanından beslenmeye başlar. Bebeğin organlarını oluşturacak olan hüçreler hem hızla çoğalırlar hemde farklılaşırlar. Mükemmel bir uyum içinde devam eden gelişimde her hüçrenin görevi genetik olarak kotlanmıştır. Bu dönem içinde oluşabilecek içsel veya dışsal bir aksaklık sakatlıklara veya bebeğin ölümüne neden olur.

2. Ay
Yaptırdığıınız gebelik testinin sonucu olumlu ise hayatınızın en önemli dönemecine girersiniz. Bir doktora giderek kontrol yaptırmanız gerekir. Gebelik kesesinin olup olmadığı varsa normal olması gereken yere yerleşip yerleşmediği kontrol edilir. Bazen geç oluşmuş gebelikler olabilir. Bu durumda gebelik kesesi görünmeyebilir. Kaygılanmadan hormon tahlilerine (B-HCG ve progesteron) bakılarak karar verilir. Progesteron değeri düşükse ve B-HCG değerli yeterli düzeyde artmıyorsa gelişmeyen bir gebelik veya bir dış gebelik olabilir. Eğer değerler normalse gebelik kesesini görmek ilk aşamadır. Kese görüldükten yaklaşık 10-15 gün içinde bebek bebeğin kalp atımları tespit edilebilir. Progesteron değerleri düşükse gebeliğin sağlıksız olabileceği hakkında fikir verebilir. Bu durumda sık takip edilir.
Anne adaylarını en çok endişelendiren konulardan biri yapılan ultrason incelemelerinin bebeğe zararlı olup olmadığıdır. Ultrason (USG) ses dalgalarının yansımasının değerlendirilmesi presibine dayanan bir incelemedir. Kesinlikle radyasyon içermez. Yinede ilk haftalarda ultrason yaparken tetkik süresinin kısa tutulmasına dikkat edilmelidir. İlk haftalarda bebeği en çok zarar veren etkenlerden biri yüksek ısıdır. Herhangi bir nedenden dolayı vucut ısısının aşırı yükselmesi bebeğe zarar verir hatta kalp hareketlerini durdurabilir. Uzun süre yaklaşık 5 dakikayı geçen USG incelemesi bu etkiyi gösterebilir. Bu yüzden ilk haftalardaki USG incelemeleri kısa tutulur.
Bu ayda anne adayını bunaltan bazen canınıdan bezdiren şikayeti gebelik bulantılarıdır. İngiliz bilim adamı Robert Willams bunun bebeği korumak için evrimsel süreçten kalan genetik bir miras olduğunu söyler. Gerçektende yüzbinlerce yıl önce insanları ağaç kabuğundan, ölmüş hayvanlara kadar çok geniş ve zararlı bir beslenme düzeni olduğu düşünüldüğünde gebelik sırasında gıda alımını sınırladıran gebelerin bebeklerinin yaşama şansının daha fazla olacağı akla yatkındır.
Gebelik bulantıları hafiften, hastanın günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyecek bir düzeye ulaşabilir. Ciddi boyutlara ulaştığında tedavisi zorunludur. Bu şikayetleri azaltmak için yağlı ve salçalı gıdaların kısıtlanması, sindirimi kolay gıdalarla az ve sık beslenilmesi önerilir. Ayrıca kraker, leblebi, zencefilli çay, sade maden suyu şikayetlerin azalmasında yardımcı olabilir. Bulantı ile birlikte mide şikayetleri varsa tedavi edilmelidir.
Bebeğin bu aylık gelişimi: Önce organların gelişeceği üç tabaka oluşur. Ve ardından beyin ve sinir dokusunu oluşturacak noral tüple birlikte bu yapının ortasında kalp ve kapl atımları gelişir. Bu yapı yaklaşık 1-2mm kadardır. Bebeğin eşi anne rahmine yerleşir ve bebek bu yolla beslenmeye başlar. Bu ayda gebelik kesesi USG’de görülür. Bebek bu kese içinde güvenle büyür. Bu ayın sonunda bebeğin boyu 1,5 cm’ye kadar ulaşır ve ağırlğı 1-2 gr kadardır. Bebeğin tüm organları taslak halinde gelişmiştir. Beyinden kollara göz merceğinde barsaklara kadar tüm organlar gelişmiş fakat olgunlaşmasını tamamlamamıştır. USG’de bebeğin kalbi ve boyutları net olarak görülebilir.

3. Ay
Bu ayda bebek tüm embriyolojik yani organların oluşma süreçini başarıyla tamamlar (dış genital organlar dışında 14. haftada tamamlanır) ve tam bir insan görünümünü alır. Bu ayda yapılması gereken en önemli inceleme ense saydamlığını ölçümünü yapmaktır. Bu değer 2.4 mm’ye kadar normal kabul edilir. Ense saydamlığı normal bebek yüksek bir olasılıkla sağlıklıdır. Endişelenmeye gerek yoktur. Daha büyük ölçümlerde ayrıntılı USG ve genetik incelemeler yapılabilr. Bu incemeler hakkında bilgi vermek biz doktorların görevidir. Yaptırıp yaptırmama kararı tamamıyla hastaya aittir. Bu oldukca zor bir süreçtir. Farklı düşünce ve kararlara saygılı olmak gerekir. Ense saydamlığı giderek artar ise bir süre sonra bebeğin ölümü ile sonlanabilir. (Kistik higroma hastalığı ve Turner snd). Şüpheli durumlarda yakın takip önerilir. Bu dönemde ikili tarama testi yaptırılabilinir. Kan alınarak yapılan bu test daha çok Dowm sendromu olup olmadığı hakkında fikir verir. İkili test yapılmışsa ve normal çıkmışsa sorun yoktur. Fakat sonuç riskli olarak değerlendirlmişse anne adayı tüm aile için karmaşa ve tedirginlik başlar. Acaba bebeğim sağlıklı mı? İkili tarama testi risk grubunda geldiyse ya bir bekleyip üçlü tarama testi yaptırmak ve sonuca göre tekrar bir değerlendirme yapmak gerekir. Ya da belli başlı merkezlerde yapılabilen koryon villüs biobsisi yapılabilir. Yapılabilecek diğer bir tahlilde anne kandanından yapılan genetik inceleme testi (NİFT) dir. Oldukca pahalı olan bu testte bir tarama testidir. Bu dönemde bebek sıvısından örnek alınarak yapılan amniyosentez yöntemiyle kromazom analizi yapılamaz. Bu işlem için bir ay kadar beklemek gerekir. Sonuçta bebeğinin sağlıklı olup olmadığını öğrenmek isteyen anneler rahat olabilir. Çünkü her koşulda bebeğin sağlığını, istenildiğinde yapılan tetkiklerle öğrenmek mümkündür.
Bebeğin bu aylık gelişimi: Bebek bu ayın balangıcında 2,5cm, 4-5 gr kadardır. Ayın sonunda ise 5cm ve 10gr olur. Yani en hızlı büyüme döneminden birini geçirmektedir. Yüz gelişir. Gözler başlıngıçta yanlarda belirginleşmeye başlar. Daha sonraları orta hatta doğru yerdeğiştirerek normal yerine gelir. Bebeğin barsakları başlangıçta karın duvarı dışındadır. Bebek büyüdükce karın içine yerleşir ve karın duvarı kapanır. Böbrekler gelişir ve kanı süzerek idrar oluşturmaya başlar. Amnion mayisinin devamını sağlar. Oluşan idrar bebek için zararsızdır. Bebek suyu bebeği korur ve gelişimi için önemlidir. Dış kulak yolu ve kulak zarı oluşur. Kısacası bebeğin tüm organları gelişimi bu ayda tamamlanır. İlerki aylarda olgunlaşması sürdürür ve doğuma bir ay kala dış ortamda yaşayabileçek duruma gelir. Bu ayın başında bebeğin kol ve bacakları gelişmeye başlar. El ve ayak parmakları birbirine yapışık iken ayın sonunda parmak aralarındaki perde erir ve parmaklar birbirinden ayrılır. Bebek artık parmaklarını haraket ettirebilmektedir.

4. Ay
Bu ay bulantı kusmaların tamamıyla azaldığı annenin en rahat geçireceği 3 aylık dönemin başlangıcıdır. Anne kendini daha rahat hisseder ve bebeğine daha iyi konsantre olmaya başlar. USG’de bebeğin tüm organlarının ve cinsiyetinin görülebildiği aydır. Bebeğin hemen hemen tüm organları görülebilir. Bu ayda üçlü ve dörtlü tarama testleri yapılabilir. Sonuç risk grubunda gelirse amniyosentez veya NİFT testi yapılabilir. Testler sonucunda bebekte genetik bir anomali varsa ailenin bebeği aldırma yani gebeliği sonlandırma hakkı vardır. Burada önemli bir ayrıntıyı belirtmek isterim. Eğer üçlü tarama test sonuçları normal değilse çok detaylı bir USG incelemesiyle bebeğin sağlığı hakkında bilgi edinilebilir. Bence önemli olan bu incelemedir. Yaklaşık 10-12 parametre değerlendirerek Down sendromu olup olmadığına dair bir kanıya varılabilir. Kesin tanı genetik inceleme ile konur.
Ayrıca bu bebeğin anne karnında belirginleşmeye başladığı dönemdir. Anne adayının kıyafetlerini yenileme dönemi gelmiştir. Anne adayları rahat geniş göbek çevresini sıkmaya elbiseleri tercih etmelidir. Göbeği sıkan dar lastikli kıyafetleri tercih etmemelidir. Gebelik sırasında en önemli sorun karında bazen tüm vucutta gözlenebilen çatlaklardır. Hastarın bir kısmında ne yapılırsa yapılsın çatlakları önlemek mümkün olmayabilir. Yine de anne adayları her gün ve banyo sonrası nemlendiri krem ve yağları kullanması çatlakların önlenmesinde yardımcı olabilir.
Bebeğin bu aylık gelişimi: Bu ayda bebeğin tüm iç ve dış organları oluşmuştur. Bundan sonra gelişimine devam edecek, doğuma kadar olgunlaşarak dışarıda yaşamını devam ettirebilecek bir hale gelecektir.
Barsak hareketleri başlar, ağzını açıp kapatabilir, yutkunabilir. Kolllarını ve bacaklarını aktif olarak hareket ettirebilir. Sıçrama hareketi yapabilir. Bu ayın başlangıcında yaklaşık 8 cm ve 15 gr ağırlığındadır.
Bebeğin ses telleri oluşur. Gözleri ve kulakları normal yerlerine gelir. Yüz bebek yüzü görünümü alır. Bebbek kendi hormonlarını (insulin gibi) üretmeye başlar. Cilt dokusu incedir. Lonugo denilen ince tüyler çıkmaya başlar. Bu ayın sonunda bebek boyu 18 cm ağırlığı 150 gr kadardır.

5. Ay
Bu ayda yapılması gereken tetkik ayrıntılı ultrason ve fetal EKO yani bebeği kalp incelemesidir. Ultasonla yapılan bu incelemede bebek tepeden tırnağa incelenir. Bebeği besleyen kan damar akınları ölçümü yapılır. Bu yapılan ineceleme normalse bebekte bir anomali ile karşılaşma olasılığı yok gibidir. Çok nadiren görülen ve USG’de tespit edilemeyen birkaç anomalinin tanısını koymak mümkün değildir. Son yıllarda USG çihazlarının gelişmesiyle bebeğin kalp anomalisi olup olmadığınıda tespit edebilmemiz mümkündür. Yaklaşık 20-24 haftalık olduğunda yapılır. Doğumsal kalp anomalileri tespit edildiğinde hastaya bebeğin doğumu hakkında bigi verilir. Bebekte doğum sonrası ameliyat gerekiyorsa, operasyonu yapılabilecek bir merkeze gönderilmesi gerekir. Bu ayda anneye aile hekimleri tarafından tetanoz aşısı yapılmak tadır. Birer ay arayla iki doz olarak yapılan aşısı üçüncüsü doğum sonrası uygulanır.
Bebeğin bu aylık gelişimi: Bu ayda bebek hareketlerini anne hissetmeye başlar. Bebek bu ayın başlangıcında yaklaşık 18 cm ve 200 gr ağırlığındadır. Bebeğin cildi bebeği koruyucu bir madde oluşturmaya başlar. Bu ayda bebeğin göz kapakları belirginleşir ve kaşları ince tüy şeklinde oluşmaya başlar. Erkek çocuklarda testisler batın içinde torbalara inmeye başlar ve bu iniş en geç 31-32. haftaya kadar tamamlanır. Kız çocuklarda rahim gelişir. Bebeğin orta kulak kemikleri oluşur ve sesler kulaktan beyine iletilmeye başlar. Bu ayın sonunda bebek 28 cm ve 550 gr kadardır.

6. Ay
Gebeliğin bu ayında bebek anne karnında iyice belirginleşmeye başlar. Bebek hareketleri anne tarafından hissedilir. Artık bebek organ gelişimini tamamıyla tamamlamıştır. Bebekte bu dönemde oluşabilecek anormalliklerde son bir kontrolle fark edilebilir. Böbrek, beyin, kol veya bacak kısalığı (tonadatrofik cücelik), ve çok nadir görülen lenf veya salgı bezi büyümeleri tanısı konulabilecek anomalilerdir.
Bu dönemde bebeğin büyümesiyle mide baskısı oluşur. Annede mide ekşimesi, yanma ve ağıza acı su gelmesi şikayetleri oluşur. Bu şikayetler çok rahatsız edici olursa tedavi edlmelidir. Az ve sık aralıklarla beslenmek, yemeklerden bir saat önce ve sonra 1-2 bardak su içmek, yemek esnasında sıvı tüketmemek ayrıca gece geç saatlerde ve yatarken süt vb. gıdalar tüketmemek, yemek yememek bu şikayetleri oldukca azaltır. Yatmadan 3-4 saat önce yemek alımı sonlandırılma sadece su içilmelidir.
Bu ayda gebelikte oluşan gizli şekeri tespit için şeker yükleme testi yaptırılabilir. Medyada çok tartışılan bir konu haline gelen bu test annelerde kaygılara neden olmaktadır. Açıkca söylemek gerekirse yıllardır yapılan bu test sonucunda ne bir bebek ölümü ne de bebeklerde bir sakatlık tespit edilmedi. Tartışmalar tamamıyla söylentilerden ibaret; bu yüzden şeker yükleme testi yapılabilir. Çok tedirgin olan annelerde mutlaka açlık ve tokluk kan şekeri ayrıca HbA1c testini yaptırmalarını öneririm. Böylece gebelik şekeri hakkında fikir sahibi olabiliriz.
Ayrıca bu ayda annelerde anı ve sık tansiyonun düşmesine bağlı baş dönmesi ve bayılmalar olabilir. Ani hareketlerden kaçınmak gerekir. Bol sıvı almak, ayakları biraz yukarı kaldırarak uzanmak şikayetleri azaltır. Bebeğin büyümesine bağlı sırt ve bel ağrıları olabilir. Yürümede dengesizlikler başlayabilir. Buyüzden gebeliğin başından itibaren topuklu ayakkabı giyilmemeli, rahat ortopatik tabanı kaymayan ayakkabılar tercih edilmelidir. Özellikle banyo tuvelet gibi ıslak zeminlerde düşüp sakatlanma riski fazla olduğunda çok dikkatli hareket edilmeli yere sağlam bastığınızdan emin olunmalıdır.
Bebeğin bu ayda akciğerleri yavaş yavaş gelişmeye başlar. Akciğerdeki hava keseciklerinin yüzey gerilimini sağlayan surfaktan üretimi başlar. El içi veayak tabanı çizgilereri oluşmaya başlar. Bu ayın başında bebek 650 gr iken ay sonunda 1100 gr’a kadar ulaşır. Boyu ise 35 cm olur. Bebeğin yağ dokusu artmıştır. USG’de bebeğin yüzü belirgin olarak görülebilir. Gözünü açıp kapatabilir. Ses, tat ve koku duyuları gelişmiştir.

7. Ay
Bu ayda bebek hareketleri iyice atrar. Bebek dış uyarılara ve seslere hareket ederek tepki verebilir. Bazen hareketleri o kadar çok olur ki anneyi rahatsız bile edebilir. Anne karın büyüklüğünün normalden az veya çok olmasına dikkat edimelidir. Bu ayda bebek suyunun az veya çok olması önemlidir. Az olması ( oligohidroamnioz), bebeliğin gelişme geriliğine neden olabilir. Çok olması ( polihidroamnioz) ise erken doğuma veya bebekte bir anomaliye işaret edebilir. Bu durumda yakın takip gerekir.
Gebelik boyunca kilo ve tansiyon takibi önemlidir. Fakat bu aylardan itibaren buna daha fazla önem vermek gerekir. Ani ve aşırı kilo alımı ve tansiyonun ani yükselmesi gebelik zehirlenmesi ( preeklampsi) dediğimiz bir hastalığın belirtisidir. Bu hastalık anne ve bebeğin hayatını tehlikeye sokacak kadar önemli bir sorundur. Acil olarak tedavi edilmelidir.
Diğer bir sorunda erken doğum tehlikesidir. Bu aylarda doğum sancıları fark edilmez ve tedavi edilmezse bebek beklenenden erken doğabilir. Bu durumda bebeğin akciğer gelişimi fizyolojik olarak tamamlanmadığı için yenidoğan bakımı gerekir. Bu nedenle erken doğumun belirtileri hakkında anne bilgilendirilmelidir.
Bu ayda bebek gelişimini tamamlamıştır. Bu ayın sonunda bebek yaklaşık 2000 gr ve 42 cm boyundadır. Herhangi bir nedenle bebek erken doğarsa yenidoğan bakım ünitesinde iyi bir bakımla yaşam şansı vardır.

8. Ay
Bu ayda bebeğin giderek büyüdüğü ve anne adayını rahatsız etmeye başladığı bir dönemdir. Anne giderek ağırlaşır birçok haraketi kolayca yapamaz. Karında kasılmalar olur. Çok rahatsız etmediği sürece sorun değildir. Eğer anne çalışıyorsa doğum öncesi izin işlemlerini yapması gerekir. Bebek hareketleri yavaşlayabilir. Çünkü bebeğin rahatca hareket edeceği alan giderek azalmaktadır. Bu ayda bebeğin USG kontrollerinin yanında kalp atım düzeninin incelendiği NST tetkiki, özel bir dopler cihazı ile yapılır. Bebeğin sağlık durumu hakkında fikir verir. Bebeğin suyu, boy ve kilo ölçümleri yapılarak takip edilir.
Bebek doğum pozisyonu alır. Bu ayın sonunda 2450 gr ve 47 cm boyundadır.

9. Ay
Artık gebeliğin son dönemine girilmiştir. Bu dönemde annenin hareketleri oldukca kısıtlanır. Çoğu zaman yattığı yerden kalkarken desteğe ihtiyaç duyar. Gece uyuyamama, sık kalkma, mide ekşimesi ve nefes almada zorlanma gibi şikayerler artar. Bazı durumlarda bir an önce doğumun gerçeklesmesini ister. Bu dönem doğuma hazırlık aşamasıdır. Kasıklarda bası hissi, karındaki kasılmaların daha sık olması bebeğin doğum yolculuğunun hazırlıklarıdır. Bu nedenle anne bundan kaygılanmamalı, bunun doğal birsüreç olduğunun bilincinde olmalıdır. Bebeğinin hareketlerini kontrol etmeli azalması halinde kontrolleri sıklaştırmalıdır. Bebeğin anne karnındaki pozisyonu son şeklini alır ve doğumun nasıl olacağının kararı verlir. Bebeğin ters durması veya duruş pozisyonun doğuma uygun olmaması halinde sezeryan doğum planlanabilir. Bu dönemde haftalık kontrol yapılır.

Ve doğum zamanı
Başlangıçta tek bir hüçre olan bebeğiniz, dünyada en rahat ettiği mekanı yani anne karnını terk etmeye yeni yaşam ortamına gelmeye hazırdır. Aile bebek çantasını ve hastane kıyafetlerinin hazırlıklarını tamamlar. Çünkü bebek her an gelebilir. Bu son günlerde bebek hareketleri azalabilir. Yinede özellikle yemek sonrası bebek hareketlerini kontrol etmek gerekir. Ağılar sayısı ve şiddeti artmaya başlar. Vaginal akıntıda artış olur. Kanama olması, bebek suyunun gelmesi ve ağrıların sıklaşması doğumun başladığının habercisidir.